Vox en Jennings buizen echo’s 1958-1968.

Google translation button is on the start page “Welkom”. 
Klik op een foto om te vergroten en de galerij te openen. 

Vox buizen echo’s  1958-1968.

Dit artikel is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met Professor Paul Rossiter van TVS Special Products -Australie (ontwikkelaar van Hank Marvin’s TVS 3 echo), alsmede met de informatie uit Alan Jackson’s artikelen in het Shadsfax Magazine (UK).

JMI bracht in eerste instantie uit Italie geimporteerde Meazzi/Framez Wheel (drum/schijf) toestellen op de markt.
Vervolgens werden eigen in Engeland ontworpen en gebouwde Vox /JMI producten aangeboden.

Vox buizen Wheel (Drum / Schijf) Echo.

(Jennings, Meazzi, Framez, voxECHO 1958-1962)

De eerste echo die de Shadows gebruikten was er een van de Italiaanse Wheel (drum/schijf) Echomatic modellen die sinds 1956 op de markt gebracht werden door de gebroeders (Fratelli) Meazzi (toen nog onder het label Framez). De toestellen werden destijds geproduceerd in relatief kleine gevarieerde series, matig gedocumenteerd en snel opgevolgd door een vernieuwde versie. De originele Meazzi /Framez benaming of typering is niet bekend. Onderstaand worden de benamingen gebruikt conform de artikelen van Alan Jackson, zoals die ook op de electronische JMI schema’s staan vermeld.  
Tom Jennings van JMI/Vox, altijd op zoek naar iets nieuws, nam deze Italiaanse echo’s zonder specifieke naam of kenmerk op in de collectie van de Jennings Shop en adverteerde ermee in  september 1959, met als toevoeging “now available for the first time in this country”. De prijs was 85 gns = B. Pound 90, te vergelijken met  heden ten dage € 2.450. Deze echo werd voorzien van een messingkleurige plastic “voxECHO” badge en werd later bekend als Echomatic Model – F in single speed uitvoering. In sommige publikaties ook als Mk I b.
Hank Marvin zag een van deze toestellen (Model – J) bij collega muzikant en zanger Joe Brown (**) , die er overigens minder mogelijkheden in zag dan Hank. Hank kocht daarop in 1960 een  Echomatic Model – F(ramez) met 5 weergavekoppen bij de Jennings Shop. Er is weinig bekend over deze echo, alleen de advertentie van het single speed model, geen  foto’s of schema.
Het tweede toestel van Hank is het zelfde model als Joe Brown had, een toestel met 6 weergavekoppen bekend als  Echomatic Model – J(ennings)  (ook wel Mk I a), mede door de toegevoegde bronzen Jennings badge. Dit toestel heeft het schema nummer OOS/032 gekregen. 
Het derde model genoemd Echomatic Model No 2 (of Mk II) (Schema OOS/035) met 4 koppen had een Framez label op de display plus een toegevoegd messingkleurig “voxECHO” label. Het werd geadverteerd in maart 1961, ook als voxECHO Reverberation Unit, ook met een prijs van 85 gns.
Hank gebruikte meerdere modellen gelijktijdig, er stonden tijdens optredens soms twee echo’s op het podium, mogelijk als back-up vanwege de gevoeligheid voor storingen. Uit studies en metingen is gebleken dat (tenminste) bij sommige van de Wheel Echo’s van Hank Marvin de koppen gemodificeerd werden met extra switches en instel potmeters. 

Alle Framez Wheel modellen, de latere Meazzi Echomatic buizen- en All Transistor tape toestellen zijn voor Meazzi ontworpen en gebouwd door S.E.P. (Società Elettronica Palomba) in Milaan, geleid door Ing. Gino Palomba. Het verhaal gaat dat er ook nog een voorlopende E versie schijnt te hebben bestaan en een Wheel Factotum uitvoering met uitmuntende geluid voor zang, maar daarover is geen nadere informatie bekend.
Framez Wheel toestellen hebben als basis deze standaard onderdelen:
– Gebalanceerde 11 cm drum (Wheel) van gegoten aluminium dat aanvankelijk ontworpen is als vliegwiel in een Lesa (Milaan) Jukebox draaitafel en bij Philips (Milaan) aan de zijkant werd voorzien van een magnetische Gamma-ijzer (III) oxide (Fe₂O₃) laag in een plastic coating vastgezet. Drooglopend bleek deze magnetische laag niet erg slijtvast, er kwamen daarom versies met een rubber band rondom het Wheel waarop 1/2 inch magnetische bandrecordertape werd geplakt die door de gebruiker vervangen kon worden.
– Dunne ronde rechtsdraaiende metalen plaat waarop het Wheel rust en die afhankelijk van type onderlangs of bovenlangs wordt aangedreven door een rubber Idler tussenwiel.
– Metalen koppenplaat die standaard is voorzien van boringen voor 6 koppen. Hierop staan rondom het Wheel een opname- en wiskop en 4 tot 6 niet evenwijdig geplaatste weergavekoppen alsmede een smeer/poetsviltje, al deze componenten worden met verende armpjes tegen de magnetische laag gehouden.
– Geloso no. 398 in- en output sockets, Geloso no. 9004 footswitch socket (voor 5 mm jack no. 9008), 2 controlelampjes en een pill spanningsregelaar. De aansluitsnoeren hadden een Geloso no. 396 plug.
 
De Wheel echo’s hadden een superieur warm en diep geluid maar waren erg gevoelig voor slijtage in de aandrijving en de magnetische laag van het Wheel. 

Onderaan aan deze pagina staat een lijst met de specifieke kenmerken van de 3 door The Shadows gebruikte Wheel echo’s.

Lees of download de geillustreerde verhandeling “The echoes of Hank Marvin- History, Secrets and Misteries”  van 49 pagina’s  over deze Framez/SEP/voxECHO Wheel echo’s door Patrice Bastien (Guitar Express Paris)  op:  https://app.box.com/s/tn3ysikabtb56f4cp2vws7zlsz2g1btp

(**)  Joe Brown is veel meer dan de man die de drum echo bij Hank Marvin introduceerde, zie hiervoor op de pagina “Toelichtingen over de muziekapparatuur ” het Word document : “Joe Brown”. Ook te bereiken via deze link:  https://www.cliff-shadowsmeeting.eu/toelichtingen-over-de-muziekapparatuur/

Framez / Meazzi Wheel Echomatic Model – F(ramez) voxECHO en Echomatic Model-J(ennings).

De Echomatic Model – F was er in twee uitvoeringen, de single speed en de varispeed. Beide modellen hadden dezelfde basis, 5 weergavekoppen, 1 input en 1 output en 3 witte knoppen voor Modulation-, Reverb- en Echo control en een voxECHO logo op het ventilatiedeksel. De standaard single speed had de 6 koppenstanden A t/m F geintegreerd in de witte Reverb control knop, plus een Fast (head 1-4)/ Slow (head 2-5) switch bij de koppenplaat. Het varispeed model had een toegevoegde grote zwarte Effectknop voor de (mechanische) snelheidsregeling en geen Fast/Slow switch. Hank Marvin had een gemodificeerd single speed model. 
De Echomatic Model – J was er als single speed en 2 speed. Het had 6 weergavekoppen die geschakeld werden door een grote zwarte centrale Effectknop met de 6 standen A t/m F. Bij het 2 speed model hadden de standen ABC een slow speed, stand D neutraal en de standen EF een fast speed.  Verder 1 input en 1 output, 2 witte knoppen voor Modulation- en Echo control en een  bronzen Jennings logo.
Beide modellen hadden een weinig van elkaar verschillende houten behuizing, deze vorm werd later ook weer gebruikt bij de eerste Meazzi PA 3o6 bandecho met aluminium front.

Framez / Meazzi Wheel Echomatic Model No 2  voxECHO.

Tot voor kort was Alan Jackson’s echo in het Cliff & The Shadows circuit (via o.a. de Sound- Echo- en Shadsfax publikaties) al jaren bekend als het enig overgebleven Echomatic Model No 2 exemplaar van de ongeveer 20 in de UK. Eind 2019 waren er signalen over de vondst van een 60 jaar oud volledig origineel exemplaar waar wel het nodige restauratiewerk voor nodig was om het werkend en in oude glorie te herstellen. Die job was op het lijf geschreven van Piet van Dort, die ruime ervaring heeft met Vox, Meazzi, Binson en andere vintage audio. Onderstaande galerij vormt impliciet een verslag van de restauratie vanaf moment van ontvangst tot de museumstaat met geweldig geluid die er nu is. Een geweldige prestatie en kroon op het werk van Piet van Dort waardoor Cliff & Shadows muzikanten via deze site eindelijk uitgebreid kennis kunnen nemen van deze holy grail voor het The Shadows geluid. 
De Echomatic 2 (ook wel Wonderful Land echo genoemd) heeft een metalen behuizing, 3 inputs, 1 output en een uniek concept, waarbij alle 4 de koppen permanent staan ingeschakeld. Alleen kop 4 heeft een constant hoog volume. De koppen 1 t/m 3 vormen een collectief, hun level is traploos in te stellen met een grote zwarte effectknop. Hierdoor ontstaat het gedempte “Wonderful Land” raindrops effect.  In single speed uitvoering was deze echo het favoriete model van Hank en is veel gezien tijdens optredens en TV shows. Bij de  traploze varispeed uitvoering regelt de zwarte effect knop de mechanische snelheid van het Wheel simultaan met het level van de koppen 1 t/m 3.
Beluister hier de eerste proefopnamen met deze gerestaureerde echo van resp. Wonderful Land en Peace Pipe, er zal voortgegaan worden om deze echo nog verder te verfijnen:

Klonen Framez / Meazzi /voxECHO Echomatic Wheel Echo’s.

In diverse Europese landen creëren gepassioneerde bouwers hun interpretatie of variant op de door Hank Marvin gebruikte toestellen waar de bekende early hits mee zijn gemaakt. Onderstaand een gevarieerd scala van deze toestellen. 

voxEcho Reverb buizen 1962-1966 UK.

In 1962 werd wederom een Vox Echo/Reverberation Unit (Schema OS/011 – januari 1962) op de markt gebracht. Ditmaal van Britse makelij met op de eerste series ook weer de messingkleurige “voxECHO” badge. In feite was dit geen echo maar een verengalm (spring reverb). De Reverb tank was een van het Hammond concept afgeleide eigen JMI invulling geintegreerd in het chassis. 
In verschillende uitvoeringen werden er zo’n 680 stuks van geproduceerd tot eind 1966, beginnend met serienummer 1001. De eerste uitvoering was in Fawn, met chique Brass vents en logo’s, gevolgd door Basketweave en andere donkere uitvoeringen met pvc vents. De handgrepen gingen van prototype leder, via hard plastic MKIII handgreep naar de SBU handle en de panels van prototype Black via Red naar Grey vanaf ongeveer 1965. De positie van de logo’s was wisselend en zij werden van lieverlee steeds soberder. 
Vanaf 1963 werd geadverteerd als “Cliff Richard Reverb” en kreeg de Reverb een messsingkleurige Cliff Richard badge, die rond 1965 verdween. Er zijn ook modellen met een “The Shadows” label gezien. Er is overigens geen bewijs gevonden van gebruik door Cliff Richard of The Shadows. Bij de laatste series stopte Cliff’s endorsement en werd in de catalogus alleen nog de benaming Vox Reverb gebruikt met rechtonder een  zwart pvc Reverb badge. 

Vox buizen  tape echo’s  1963-1968 UK.

Rond 1962 ontwikkelde JMI Engineer Doug McDonald in samenwerking met Dick Denney en anderen de eerste Britse Vox tape echo. Bij dit ontwerp werd dankbaar gebruik gemaakt van bestaande concepten van andere merken als Meazzi (PA serie) en Watkins (Copicat) tape echo’s.
De eerste, meest van Meazzi afgeleide echo, werd getekend in mei 1963 (JMI schema OS/031) als VOX ECHO UNIT CIRCUIT en door Reg Clark meegenomen naar The Shadows. Eind 1963 kwam hierop een aanvulling, een 2e versie met een langere tapeloop genaamd VOX ECHO DE-LUXE MK II (Schema OS/038) die als naam “Long Tom” meekreeg, waarna de eerdere OS/031 tot “Short Tom” werd benoemd. Beide echo’s kregen “Model no. CO 2” op het typeplaatje. Op het eind van de JMI periode werd de Long Tom gewijzigd naar een CO 3 en vervolgens CO 4 versie, met o.a. andere koppen en iets aangepast circuit. Dit product werd na 1968 voortgezet door VSEL/VSL.  Geschat wordt dat er in totaal zo’n 1.850 Short en Long Toms zijn geproduceerd, inclusief een zwarte Custom versie met witte toetsen voor Hank Marvin. De Vox Echo sound klinkt meer “Bright” oftewel wat hoger als Meazzi.
Tussendoor verscheen in november 1963 nog een ontwerp voor de SV (Standard) ECHO UNIT MK I (Schema OS/110) die meer trekjes van de Watkins Copicat heeft.
Naast reguliere Vox echo producten was er een tweede productlijn, prettig geprijsd voor beginnende muzikanten onder de naam Vox Domino. In deze lijn kwam rond 1963 de Domino Echo Model 1 (hoog gebouwd), later in 1964 volgde de Domino MK II (laag gebouwd). Beide echo’s tonen verwantschap met de Copicat georienteerde Vox SV (Standard) Echo.
In Amerika werden door Vox Thomas de solid state echo’s V807 en V837 in eigen beheer ontworpen en geproduceerd, die zijn te zien op de pagina “Vox Thomas Foto’s (USA)”.  In Engeland werden de transistor JEI Echo unit en de JEI Reverb unit door Jennings rond 1974 (als post Vox producten) op de markt gebracht. Zie hiervoor de pagina “Jennings na Vox Foto’s (England)”.   

Onderstaand de kenmerken van de 3 voor de grote hits uit de Early Years gebruikte Wheel echo’s.